Betekenis en waarden
Betekenis voor De Fryske Marren
Op grond van gesprekken met inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties, medewerkers, management, bestuurders en raadsleden is een drietal prioriteiten te benoemen. Prioriteiten die zijn afgeleid van het gelaagde brede welvaart model en die een doorvertaling krijgen voor De Fryske Marren vanuit ecologische, sociaal-culturele en economische waarden.
Per waarde is daar een formulering voor geschreven. Dit zijn de typische Fryske Marren kenmerken die binnen de transities kunnen worden uitgelicht. Het zijn deze transities die naar verwachting de komende jaren op hoofdlijnen het beleid van De Fryske Marren zullen bepalen.
Naast de inhoudelijke thema’s die het accent vormen van de brede welvaart ambitie binnen De Fryske Marren is er ook de uitstraling of houding waarmee De Fryske Marren deze visie zowel intern als extern wil uitdragen.
Houding
De wijze waarop onze gemeente naar buiten treedt met de nieuwe visie dient aan te sluiten op de lopende programma’s voor medewerkers en management, zoals het eerder ingezette cultuurtraject waarin de woorden kleurrijk, actief, noflik en samen en actief de kern vormen. Door expliciet de visie te combineren met het interne cultuurtraject, zal De Fryske Marren de visie als het ware inslijten en van daaruit het beleid verder inkleuren, met een passend en herkenbaar Fryske Marren accent.
Kleurrijk | Actief | Noflik | Samen |
---|---|---|---|
We zijn veelzijdig! | Hier leeft het! | Hier is het leven goed! | Hier doet iedereen mee! |
Mooi divers landschap Uniek Water-bos-ruimte Duurzaam Bereikbaar en toch anders | Actief (evenementen) Levendig en ondernemend Vindingrijk Initiatiefrijk Energiek | Vrijheid Ruimte Menselijke maat Veilig & Leefbaar | Sociale cohesie Samen zijn wij DFM Zelfredzaamheid Betrokken Ook voor een ander |
Open landschap (ecologische waarden)
Brede welvaart wordt ingekaderd door de grenzen die de natuur ons stelt. Die grenzen bepalen welke functies we wel of niet kunnen ontwikkelen voor toekomstige generaties. De toekomstige opgaven die samenhangen met de fysieke leefomgeving vragen een gebiedsgerichte benadering.
Juist in de diversiteit van het landschap van De Fryske Marren zit de kans bijzondere accenten te leggen. Van Gaasterland tot merengebied tot veenweidelandschappen, elk landschap vraagt een eigen groen-blauwe vertaling voor opgaves rond klimaat, biodiversiteit en water.
De eigenheid van het landschap en het belang dat bewoners hechten aan behoud, vormt de logische stap om te zoeken naar de toekomstige vorm voor landschapsbeheer. Het inpassen van ruimtelijke gevolgen van klimaat, energie of natuurherstel op een wijze die past bij de eigenheid, vormt de grootste opgave voor het stedelijke-, recreatieve- of landbouwlandschap. Als wezenlijk kenmerk van De Fryske Marren geldt de diversiteit van de landschappen. In alle beleidsdocumenten, maar ook in de gesprekken met de verschillende belangengroepen, zijn deze aan de orde gesteld. De lange termijn van De Fryske Marren vraagt om een integrale visie op het behoud van de kwaliteiten van het landschap.
De strategische vraag voor De Fryske Marren is hoe een actief en integraal beleid gericht op behoud en versterking van de kwaliteit van het landschap er uit ziet, gegeven de mogelijk daarmee strijdige ambities op het gebied van woningbouw, bedrijvigheid en toerisme. Hoe de gemeente dat beleid inhoud geeft, uitdraagt en handhaaft, is de grootste strategische opgave voor de komende jaren.
Uitwerkrichting
Kleurrijk | Actief | Noflik | Samen | |
---|---|---|---|---|
Diversiteit | Zichtbaar maken landschappelijke diversiteit | Accentuering diversiteit is prioriteit bij communicatie | Respect voor diversiteit | Gebiedsgerichte (coöperatieve) aanpak |
Groen-blauw dragers | Stimuleer biodiversiteit in groen-blauwe omgeving | Ontwikkel groen-blauwe koppelkansen | Thuis in eigen leefomgeving | Samenwerking tussen groene en blauwe partners stimuleren |
Authentiek landschap | Focus op kwaliteiten met een gebiedseigen karakter | Pragmatisch. We doen wat we zeggen | Eerlijk, betrokken | Intergenerationeel handelen |
Menselijke maat (sociaal-culturele waarden)
De menselijke maat kenmerkt de samenleving in De Fryske Marren. Dat komt voort uit de ruimtelijke omstandigheden, met veel relatief kleine kernen. En dat is de plattelandscultuur die de bewoners koesteren.
De kleinschaligheid die de gemeente kenmerkt, is zichtbaar in de vraagstukken waar de gemeente mee te maken heeft en de oplossingen die de gemeente kiest. De problemen zijn hetzelfde als in elke andere gemeente in Nederland, maar de schaal is anders. De oplossingen die de gemeente kiest, zijn gericht op de schaal en de maat van de gemeente.
De menselijke maat is het uitgangspunt in de keuzes die de gemeente maakt bij vraagstukken die de samenleving betreffen. Het is een keuze voor gelijke kansen voor iedereen en het leveren van maatoplossingen.
De kleinschaligheid vertaalt zich in een actief plattelandsleven. De gemeente streeft naar 51 vitale kernen in de gemeente; vijftig dorpen en een stad. In die kernen wordt gewoond, gewerkt, geleefd. Een visie op de toekomst van De Fryske Marren kan niet zonder een visie op het dorpsleven van de toekomst. Een integrale visie.
De Fryske Marren gaat de stedenbouwkundige kwaliteit voorzien van een dorpenbouwkundige tegenhanger, voor behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit. De kleinschalige economie in de dorpen wordt onderwerp van innovatiebeleid en de sociaal-culturele structuur krijgt een herontwerp.
De keuze van De Fryske Marren voor Brede Welvaart met oog voor de menselijke maat, verbonden dorpen en actieve inwoners, vraagt een bijzondere aandacht voor de lokale samenleving en de verbinding van de gemeente met die lokale samenleving.
Een speerpunt in de strategie van De Fryske Marren, mogelijkerwijs ook onderscheidend op regionale of zelfs (inter)nationale schaal, is het opnieuw bedenken en ontwerpen van de lokale democratie. Mogelijkerwijs betekent dit de doorontwikkeling van dorpsbelangen, herontwerp van dorpshuizen tot hubs voor de lokale democratie, misschien komen dorpscoöperaties tot bloei, krijgt De Fryske Marren een Ministerie voor de Toekomst waarin jongeren hun visie geven of een eigen Inwoner Top 1.000.
De Fryske Marren kiest ervoor om voorloper te zijn in de transitie van de democratie, met een focus op democratie in dorpen en stad. De gemeente heeft daarvoor een goede basis en versterkt deze basis tot speerpunt.
Uitwerkrichting
Kleurrijk | Actief | Noflik | Samen | |
---|---|---|---|---|
Menselijke maat | Maatwerk voor verschillende Maatschappelijke Vraagstukken | Mensen opzoeken die hulpvraag hebben zoals eenzaamheid, laaggeletterdheid, armoede/ schulden, inwoners met beperkte gezondheids-vaardigheden | Bereikbare organisaties | Samenwerking tussen Inwoners, vrijwilligers en professionals |
Plattelandscultuur | Eigen Taal | Gebruik maken van Bestaande samenhang | Informele werkstijl | Inschakelen omgeving |
Kleine kernen | Differentiatie per kern | Lokale democratie in de praktijk | Loket dichtbij | Multifunctionele Accommodaties |
Circulaire economie (economische waarden)
Brede welvaart wordt gedragen door een vitale economie. Die economie verschuift van een lineaire naar een circulaire economie. Dat geeft kansen voor de landbouw, recreatie en maak-industrie die kenmerkend is voor De Fryske Marren. Transformeren van die sectoren naar een circulaire toekomst is een belangrijke economische opgave.
De combinatie van kennisintensieve en praktische MKB-bedrijven geeft kansen, met accenten op bedrijven die innovaties aanjagen op het gebied van water. Toerisme, technologie, energie of landbouw, in alle heeft water een centrale rol.
De gemeente speelt een actieve rol in het versterken van de positie van het MKB in De Fryske Marren. Dat gaat over infrastructuur – wegen, energie, bedrijfsterreinen – maar net zo goed gaat dat over het bieden van een interessant vestigingsklimaat voor werknemers.
Een breed gedragen beeld binnen De Fryske Marren is dat de gemeente voor jonge, goed opgeleide werknemers een onvoldoende aantrekkelijk woonklimaat en voorzieningenniveau te bieden heeft. Voor bedrijven is dat een zorg, de economische ontwikkeling van de gemeente komt erdoor onder druk te staan.
Kleurrijk | Actief | Noflik | Samen | |
---|---|---|---|---|
Kloppend MKB hart | Landbouw, recreatie & maakbedrijven als kern | Doen, doen, doen | Elkaar kennen, elkaar weten te vinden | Levendig ondernemersklimaat |
Circulaire innovaties | Zichtbaar maken met focus op groen-blauwe innovaties | Stimulerend innovatie Beleid | Innovatie wordt Gewaardeerd | Cross-sectorale samenwerking stimuleren |
Nieuwe ambachten | Veelzijdige maakindustrie waarin vakmanschap leidend is | Living lab voor nieuwe ambachten rond blauw-groen | Meester gezel ontwikkeling | Opleiding en Ontwikkeling |