Implementatie en routes
Implementatie
Brede Welvaart is het kader voor de beleidsopgaves van De Fryske Marren. Jaarlijks formuleert de gemeente voor de verschillende beleidsterreinen (opnieuw) beleid. De strategie gericht op brede welvaart wordt alleen succesvol, als bij alle beleidsopgaven op deelonderwerpen voortdurend de vraag aan de orde komt in hoeverre dit beleid bijdraagt aan de grote Brede Welvaart opgave voor de lange termijn en meer specifiek hoe de prioriteiten uit het coalitieakkoord daaraan bijdragen. Door consequent Brede Welvaart als uitgangspunt te nemen in de gehele planning- en control cyclus, ontstaat samenhang in het beleid en monitoring van de gemeente. Het meeste beleid van de gemeente heeft een relatie met beleid van andere overheden, die vaak ook hun beleid definiëren langs de lijnen van Brede Welvaart. Zo ontstaat de mogelijkheid tot vergelijking, uitwisseling, samenwerking, maar ook voor onderscheid. Dit geldt ook voor de organisaties en een deel van de bedrijven binnen de gemeente. Het communicatiebeleid van de gemeente, waarin wordt uitgedragen waar de gemeente aan werkt en welke resultaten dat heeft, kan ook langs de lijnen van Brede Welvaart vorm krijgen. Daarmee worden missie, visie, strategie en implementatie van de gemeente congruent, gericht op Brede Welvaart.
Routes
De implementatie van deze visie vindt plaats langs verschillende routes. Die routes worden aangestuurd vanuit de directie van De Fryske Marren. De aansturing – bijvoorbeeld te beleggen bij een programmaleider – behelst een brede opdracht om integraal uitvoering te geven aan de implementatie van de visie voor bestuur, beleid en uitvoering. Vooralsnog zien we vier routes voor ons:
Belangrijk voor de realisatie van de visie is dat er een actief proces start waar de agenda voor brede welvaart wordt omgezet in een inspirerend proces. Onderdelen hiervan zijn bijvoorbeeld jaarlijkse toekomstbijeenkomsten over brede welvaart voor toekomstige generaties bewoners van DFM of overleg met belanghebbenden over transities waar de gemeente op moet reageren.
Vrij snel na het vaststellen van deze visie, vinden verkiezingen plaats. Na de verkiezingen zal een nieuw college van burgemeester en wethouders worden gevormd dat zijn voornemens voor beleid vastlegt in een coalitieakkoord. Het verdient aanbeveling dit coalitieakkoord vorm te geven langs de lijnen van SDG’s en Brede Welvaart. Naar verwachting zullen de drie hierboven beleidsprioriteiten – Open Landschap, Menselijke Maat, Circulaire Economie – hierin een prominente plek krijgen. Idealiter zijn in het akkoord ook de andere belangrijke transities benoemd en worden op basis daarvan de wezenlijke politieke keuzes gemaakt. Vanuit die inhoudelijke keuzes, bepaalt de nieuwe coalitie welke rollen de gemeente inneemt ten opzichte van die keuzes en welk beleidsinstrumentarium – zoals infrastructuur, regelgeving, communicatie, subsidie – wordt ingezet om de doelen te realiseren. Is dat vastgelegd, volgt een volwaardige beleidscyclus van plan-do-check-act per beleidsthema.
Door duidelijk eigenaarschap te beleggen en brede welvaart in de planning- en control cyclus in te passen wordt het denken in brede welvaart ‘gemeengoed’. Dat kan door in te steken op planvorming en rapportagemomenten binnen het beleidsproces van De Fryske Marren. Daarbij helpt het als het College van B&W in de volle breedte verantwoordelijkheid neemt voor de opgaven op het gebied van brede welvaart, dat binnen de directie verantwoordelijkheden worden belegd, zowel inhoudelijk als procesmatig en budgettair. Idealiter wordt het coalitieakkoord in 2022 geformuleerd langs de lijnen van Brede Welvaart, zodat ook de daarop gestoelde bestuurlijke cyclus daarop kan worden ingericht. Vanzelfsprekend zal dit niet alles direct optimaal kunnen functioneren, een lerende houding is daarom passend. In Bijlage 7, achtergrondmateriaal bij dit document, staat een uitwerking van brede welvaart, van beleid naar praktijk.
Brede welvaart wordt het kader voor het communicatiebeleid, intern en extern. Beleidsvoornemens en resultaten worden uitgedragen langs deze lijnen. Het verdient aanbeveling dan ook de wijze waarop de gemeente zijn verschillende kanalen vormgeeft onder de loep te nemen. Een visie gericht op de lange termijn en brede welvaart, leent zich ook voor moderne methoden zoals de happy activist, statistisch onderbouwde communicatie en communicatie die inzichtelijk maakt waar de gemeente nu staat en morgen gaat doen.
Het ontwikkelen van een gezamenlijke visie op brede welvaart stelt ook eisen aan de omgang van inwoners, medewerkers en bestuurders met elkaar. Wat wordt er anders in handelen en gedrag? Hoe beïnvloedt de visie onze manier van werken? Welke skills zijn nodig? Hoe wordt de interne cultuur? Hoe gaan we onze kenmerken actief, noflik, samen en kleurrijk uitdragen?
Het is passend hierin nieuwe vormen van burgerparticipatie te introduceren, zoals een raad voor de toekomst waarin met inwoners regelmatig over de lange termijn wordt gesproken. Ook kan worden gekozen voor het versterken van lokale democratische structuren, zoals plaatselijk belang, dorpsontwikkelingsmaatschappijen, dorpscoöperaties of andere maatschappelijke organisaties. Waar nodig kan dit worden aangevuld met trainingsprogramma’s en cultuurtrajecten.