Transitievraagstukken

Transitievraagstukken

In de gesprekken met inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties, medewerkers, managers, bestuurders en raadsleden van de Fryske Marren zijn in alle domeinen wezenlijke transities benoemd. Deze laten zich beschrijven aan de hand van de drie kernwaarden van Brede Welvaart.

In het ecologisch domein zien we dat de betrokkenen kwesties benoemen als energietransitie, landbouwtransitie (bijvoorbeeld in relatie tot het veenweide vraagstuk), biodiversiteit en CO2 problematiek en waterbeheersing in relatie tot grotere klimaatveranderingen.

De vraagstukken in het sociaal-culturele domein raken heel sterk aan het typische plattelandskarakter van De Fryske Marren. Vergrijzing, individualisering, afbouw van traditionele instituties als kerk en verenigingen zijn trends die langzamerhand aan een tegenbeweging toe zijn, de behoefte aan gemeenschapszin neemt toe. Mienskip nieuwe stijl, waarin vragen als eenzaamheid en zorg voor elkaar worden ondervangen, lijkt de transitie die aanstaande is. Dat vraagt volgens de bewoners wel om nieuwe soorten ontmoetingsplekken, hubs waarin werken, recreëren, leren en bezinnen samenkomen. Daarbij moet aandacht zijn voor inwoners die niet mee kunnen doen, ook niet in dit type laagdrempelige voorzieningen.

De transitie in de economie is dat bedrijven steeds meer vragen om meer theoretisch geschoolde krachten. De trend is ook dat juist deze mensen vooral gefocust zijn op stedelijke centra om te wonen en te werken. De (terug)komst van meer theoretisch geschoolden, die ook een rol gaan spelen in het voortzetten van ondernemingen, is hierin een belangrijke opgave. Tegelijkertijd kampen bedrijven met de beschikbaarheid van praktisch geschoolden. Deze doelgroep is in beginsel aanwezig, maar er zijn onvoldoende betaalbare woningen voor hen.

Politieke keuzes

Het is aan de politiek om keuzes te maken. De koers is brede welvaart, de focus ligt op de transities. Maar hoe gereageerd wordt op transities, is een zaak van de politiek. De keuzes worden gemaakt langs ideologische lijnen, bepaald door een politiek van meerderheden die rekening houden met minderheden.

Als de gemeente de huisvestingssituatie wil verbeteren, kan worden overgegaan tot meer sociale woningbouw of tot het vrijgeven van grond voor bouwterreinen voor particuliere woningbouw. Als de gemeente wil werken aan verbetering van het klimaat, kan worden ingezet op meer openbaar vervoer of meer laadpunten voor elektrische auto’s/fietsen.

Hiermee wordt duidelijk dat de politieke kleuring niet zit in de thema’s en de transities, maar in de keuzes die worden gemaakt bij de invulling van het beleid. Het brede welvaartskader is een politiek onafhankelijk kader waarbinnen de politiek zijn accenten kan leggen in de vierjarencyclus die de democratie in Nederland kenmerkt.

Het is aan de politiek om aan te geven op welke aspecten van de brede welvaart wel of niet een accent wordt gelegd. Dat vertaalt zich naar een raadsakkoord, een coalitieakkoord en de daaruit volgende bestuur- en beleidsprocessen.