Meldpunt steenmarters

Steenmarters zijn wilde dieren en hebben hun eigen plek in het ecosysteem. Zo zijn ze bijvoorbeeld belangrijk voor het remmen van plaagsoorten zoals ratten en muizen. Soms kunnen steenmarters overlast veroorzaken, wat vervelend kan zijn voor mensen. Inwoners en bedrijven van de gemeente De Fryske Marren die overlast van steenmarters ervaren kunnen een melding in FIXI maken – categorie steenmarter.

Overlast

Bij overlast kan je denken aan stank- en geluidsoverlast, bevuiling, beschadiging en/of vernieling wanneer deze soorten zich in een huis of pand hebben bevestigd. Daarnaast kunnen zij kippen doden of kabels in auto’s doorbijten.

Nationaal beschermde diersoort

In Nederland heeft iedereen een zorgplicht voor dieren, dat staat beschreven in de wet Natuurbescherming. De Wet natuurbescherming regelt ook de bescherming van steenmarters. Dit betekend dat deze dieren niet gedood, gevangen of vergiftigd mogen worden. Het doden van een steenmarter heeft naast dat het niet is toegestaan, ook geen zin aangezien het vrijgekomen territorium weer wordt ingenomen door een nieuwe steenmarter. Ook de verblijfplaatsen van de steenmarter zijn wettelijk beschermd. Deze verblijfplaatsen van deze soort mogen niet zomaar verwijderd worden. Naast dat het strafbaar is, is de kans ook groot dat de overlast groter wordt of dat andere overlast ontstaat met het dichtmaken van toegangen. Toch kan de overlast die steenmarters veroorzaken erg vervelend zijn voor mensen en ook economische gevolgen hebben. In de gemeente De Fryske Marren komen ook steenmarters voor die weleens voor overlast zorgen.

Wat doet gemeente De Fryske Marren?

De gemeente volgt de Wet natuurbescherming en bestrijdt daarmee de steenmarter niet. De gemeente informeert inwoners via de website over de (on)mogelijkheden bij overlast en registreert meldingen om de steenmarter populatie in kaart te brengen. Het doden van een steenmarter blijft per wet verboden, voor andere maatregelen is er vaak een ontheffing nodig. Gemeente De Fryske Marren heeft geen ontheffing voor het bestrijden van steenmarters en wij zijn van mening dat preventie het beste werkt. Inwoners kunnen plaatsen waar steenmarters niet gewenst zijn ontoegankelijk maken.

Let op! Dit is alleen mogelijk wanneer steenmarters nog geen gebruik maken van de betreffende plek. Anders is er sprake van een overtreding van de Wet natuurbescherming (met hoge geldboetes tot gevolg). Neem contact op met een deskundige om te voorkomen dat de situatie onbedoeld wordt verergerd of dat de Wet Natuurbescherming wordt overtreden.

Maak een melding via FIXI als u vermoed dat er één of meer steenmarters in uw huis zijn.

Wat kunt u zelf doen?

In huis of in de tuin kunt u tijdig maatregelen treffen om overlast te voorkomen. De maatregelen die u kunt nemen om steenmarters te weren en te voorkomen dat ze op ongewenste plekken gaan zitten zijn:

• Verklein openingen in gebouwen die groter zijn dan 4 centimeter;
• Houd uw kippen achter goed gesloten gaas. Gebruik ook speciaal martergaas, steenmarters kunnen namelijk door kippengaas heen bijten. Gaas met een maximale maaswijdte van 25 mm, wat een halve meter ondergronds zit wordt aanbevolen;
• Maak ook konijnen hokken buiten marterproof;
• Maak de ruimte onder dakpannen ontoegankelijk met behulp van speciale marterschroot. Pas dit voor de zekerheid buiten de maanden maart-juni toe;
• Voor het beschermen van kabels zijn speciale kunststoffen spiralen te koop;
• Systemen die elektrische schokjes afgeven zodra de steenmarter op bepaalde plekken onder de motorkap trapt geven de beste ervaringen.
• Online zijn verschillende middelen verkrijgbaar om steenmarters uit auto’s te weren. Deze zijn echter helaas niet vaak erg effectief (sowieso niet op langere termijn).

Pagina’s met tips en producten om steenmarters te weren:

• De steenmarter in huis
• Overlast van steenmarters

Het herkennen van een steenmarter

De steenmarter (Martes foina) is een zoogdier van de familie marterachtigen. Door zijn grote aanpassingsvermogen komt de steenmarter vrijwel overal voor. Qua formaat is de steenmarter vergelijkbaar met de huiskat, alleen heeft de steenmarter kortere poten. De vacht van de steenmarter is voornamelijk asgrauw tot grijsbruin met een (grijs)witte ondervacht. De bef loopt vaak door tot op de poten en is wit of roomachtig van kleur. Jonge steenmarters zijn eerst grijs-wit en worden later blauwachtig van kleur. De staart van steenmarters is rond, wollig en lang behaard. De ogen zijn donker, de ogen zijn kort behaard en klein. Verder heeft hij donkere snorharen en een kleine snuit met een roze neus. Mannetjes (40-52 cm kop-romp-lengte) zijn aanzienlijk groter dan vrouwtjes (37-48 cm). De manier van lopen valt op, de steenmarter beweegt zich namelijk voort in huppelende bewegingen.

Er kan enige verwarring optreden met de boommarter die ook in Nederland voorkomt. De boommarter en de steenmarter hebben ongeveer dezelfde grootte. Verder zijn ze beide behendig en goeie klimmers. Het belangrijkste verschil zit in de kleur van de ondervacht, deze is licht bij de steenmarter en donker bij de boommarter.  Op de website van de Zoogdiervereniging staat overigens ook veel informatie over het herkennen van een steenmarter aan de hand van geluid of sporen

Zijn steenmarters gevaarlijk?

Voor mensen, katten en honden vormt de steenmarter vrijwel geen gevaar. Echter zijn er wel een aantal aandachtspunten:

• Een steenmarter zou bij een ontmoeting met een mens of een hond altijd proberen te vluchten. Als hij niet de mogelijkheid heeft om weg te komen of als hij zich bedreigd voelt, kan hij in de verdediging schieten. Hanteer daarom zelf niet een steenmarter, maar laat dit over aan een deskundige;
• Verder kunnen steenmarters drager zijn van rabiës (hondsdolheid). In Nederland is deze ziekte echter vrijwel niet meer aanwezig. Als mensen wel rabiës hebben, dan hebben ze dit bijna altijd opgelopen in het buitenland. De ziekte van Carré (hondenziekte) kan voorkomen bij een steenmarter, deze is echter voor mensen ongevaarlijk. Honden kunnen hiervoor gevaccineerd worden (puppy’s worden op jonge leeftijd standaard voor deze ziekte gevaccineerd als het goed is);
• De steenmarter kan indirect voor brand zorgen door het knagen aan kabels waardoor kortsluiting veroorzaakt wordt. Ratten en muizen kunnen dit ook net zo goed.