Stemmen op 15 maart

Bezorging stempassen

Uiterlijk op woensdag 1 maart 2023, ontvangen alle kiesgerechtigden in De Fryske Marren een brief met stempas(sen) in de brievenbus. Iedere kiesgerechtigde ontvangt één brief. Afhankelijk van uw nationaliteit kan het zijn dat u alleen een oproep krijgt voor de waterschapsverkiezingen. Bent u voor beide verkiezingen kiesgerechtigd, dan ontvangt u bij de brief twee stempassen: één voor de Provinciale Statenverkiezingen en één voor de waterschapsverkiezingen. Wilt u voor beide stemmingen uw stem uitbrengen, dan moet u beide stempassen meebrengen naar het stembureau.

Bezorging kandidatenlijsten

Uiterlijk 10 maart 2023 worden de kandidatenlijsten met daarop het overzicht van de deelnemende partijen en alle namen van kandidaten waarop u kunt stemmen, huis aan huis verspreid. Het is een overzicht met op de ene kant de kandidatenlijst voor de Provinciale Statenverkiezingen en op de andere kant de kandidatenlijst voor de waterschapsverkiezingen. Daarnaast vindt u op dit formulier veel praktische informatie over het stemmen, de stembureaus en de openingstijden.

Om te mogen stemmen, heeft u een stempas en een identiteitsbewijs nodig. Wilt u voor beide verkiezingen uw stem uitbrengen, dan moet u beide stempassen meebrengen naar het stembureau. Zonder stempas kunt u uw stem niet uitbrengen. Naast uw stempas(sen) moet u ook een geldig identiteitsbewijs meenemen naar het stembureau: bijvoorbeeld paspoort, identiteitskaart of rijbewijs. Het identiteitsdocument mag maximaal 5 jaar verlopen zijn. Als u zich niet kunt identificeren, dan mag u niet stemmen. Als u voor beide verkiezingen komt stemmen, dan ontvangt u in het stembureau voor iedere verkiezing een apart stembiljet, met dit stembiljet kunt u vervolgens in het stemhokje uw stem uitbrengen.

Uiterlijk 2 weken voor de verkiezing krijgt u afhankelijk van uw nationaliteit één of twee stempassen toegestuurd. Kiesgerechtigd bent u:

voor de Provinciale Statenverkiezingen

Om een stem uit te kunnen brengen bij de Provinciale Statenverkiezingen gelden de voorwaarden:

• u moet de Nederlandse nationaliteit bezitten;
• op de dag van de kandidaatstelling (30 januari 2023) ingezetene zijn van de provincie Fryslân;
• u bent op de dag van de stemming 18 jaar of ouder;
• u bent niet uitgesloten van het kiesrecht.

Voor de Waterschapsverkiezingen

Om een stem uit te kunnen brengen bij de Waterschapsverkiezingen gelden de voorwaarden:

U ontvangt een stempas als u voldoet aan het volgende:

• u moet de Nederlandse nationaliteit of de nationaliteit van een EU-lidstaat hebben of bij een niet EU-lidstaat in het bezit zijn van een geldige verblijfstitel;
• op de dag van de kandidaatstelling (30 januari 2023) ingezetene van het waterschap zijn;
• u bent op de dag van de stemming 18 jaar of ouder;
• u bent niet uitgesloten van het kiesrecht.

Zonder een stempas kunt u uw stem niet uitbrengen. Mocht u een stempas kwijtraken dan kunt u een vervangende stempas aanvragen bij de gemeente. Vindt u alsnog uw ‘oude’ stempas terug, dan kunt u daarmee niet stemmen; dat kan dan alleen met de nieuwe stempas. Een vervangende stempas is vanaf 1 maart 2023 op drie manieren aan te vragen:

Mondeling aanvragen

Dit is mogelijk tot en met dinsdag 14 maart 2023 tot 12.00 uur op het gemeentehuis in Joure of bij onze servicepunten in Balk of Lemmer. Bij de aanvraag voor een vervangende stempas moet u zich kunnen legitimeren.

Digitaal aanvragen

Een schriftelijke vervangende stempas online aanvragen kan uiterlijk tot vrijdag 10 maart 2023, 12.00 uur. U heeft hiervoor DigiD nodig.

Schriftelijk aanvragen

Door middel van een schriftelijk verzoek kunt u een vervangende stempas aanvragen. Dit kan per post of digitaal en dient uiterlijk op vrijdag 10 maart 2023 (12.00 uur) bij gemeente De Fryske Marren binnen te zijn.

Iemand anders laten stemmen

Als u op 15 maart 2023 niet zelf uw stem kunt uitbrengen, kunt u een willekeurige kiezer in gemeente De Fryske Marren machtigen om namens u te gaan stemmen.
Hieronder leest u de voorwaarden bij het stemmen bij volmacht:

• elke kiezer mag maximaal twee volmachten aannemen;
• een gemachtigde moet een volmachtstem altijd gelijktijdig met de eigen stem uitbrengen;
• u kunt een eenmaal gegeven volmacht niet meer intrekken;
• als u een volmacht geeft aan een andere kiezer, moet u daarbij (een kopie van) een legitimatiebewijs aan de gevolmachtigde meegeven zodat de gemachtigde dit aan de voorzitter kan laten zien;
• Er zijn twee verschillende soorten machtigingen waardoor u iemand anders voor u kunt laten stemmen:

Onderhandse volmacht op de achterkant van uw stempas

Als u niet zelf kunt stemmen, kunt u iemand anders voor u laten stemmen via de onderhandse volmacht achterop uw stempas. U regelt een onderhandse volmacht als volgt:

• vul op de achterkant van uw stempas (bij volmachtbewijs) de gegevens in van de persoon die voor u gaat stemmen. Zet uw handtekening;
• laat de persoon, die voor u gaat stemmen (de gemachtigde), ook de achterkant van uw stempas ondertekenen. Hiermee zet u uw stempas om in een volmacht;
• geef uw volledig ingevulde en ondertekende stempas en (een kopie van) uw identiteitsbewijs, dat maximaal 5 jaar verlopen mag zijn, mee aan de persoon die voor u gaat stemmen. Dit mag ook een digitale kopie zijn op bijvoorbeeld een tablet of smartphone. De foto en de handtekening moeten wel goed zichtbaar zijn.

Een onderhandse machtiging kan tot op de dag van de verkiezing worden geregeld.

Digitale volmacht

Een schriftelijke volmacht online aanvragen kan uiterlijk 10 maart 2023, tot 12.00 uur.
U heeft hiervoor DigiD nodig. Bij de online aanvraag voegt u de Verklaring Gemachtigde Volmachtstem (pdf)  toe. Deze verklaring laat u ondertekenen door degene die voor u stemt.

Schriftelijke volmacht

U kunt ook iemand machtigen die niet in gemeente De Fryske Marren woont, maar wel een stempas heeft ontvangen voor de verkiezing van dezelfde provinciale Staten en/of hetzelfde waterschap. Hiervoor heeft u een formulier nodig, dat u kunt afhalen of aanvragen bij bureau verkiezingen of hier downloaden:

De schriftelijke aanvraag moet uiterlijk vrijdag 10 maart 2023, 12.00 uur door de gemeente zijn ontvangen. De gemachtigde ontvangt daarna het volmachtbewijs en hoeft in dat geval geen kopie van uw identiteitsbewijs aan de voorzitter te laten zien.

Goed om te weten:

• Als u een schriftelijke volmacht aanvraagt, is het niet nodig om een kopie van uw identiteitsbewijs mee te geven op de verkiezingsdag.
• De schriftelijke volmacht kunt u aanvragen voordat u uw stempas heeft ontvangen.
• Het is niet mogelijk om een schriftelijke volmacht in te trekken.
• Als iemand een andere persoon machtigt, kan hij vervolgens zelf niet meer stemmen.
• Een gemachtigde moet kiesgerechtigd zijn voor hetzelfde waterschap als de volmachtgever.

Stemmen in een andere gemeente

Als u in een andere gemeente wilt stemmen, dan heeft u een kiezerspas nodig. Deze kiezerspas krijgt u door met de stempas naar het gemeentehuis te gaan, waar uw stempas wordt ingenomen en u een kiezerspas ontvangt. Met een kiezerspas voor de Provinciale Staten kunt u gaan stemmen in elk willekeurig stembureau binnen de provincie Fryslân. Met een kiezerspas voor de waterschapsverkiezingen kunt u binnen de provincie Fryslân gaan stemmen in een willekeurig stembureau binnen dat waterschap waarvoor u kiesgerechtigd bent. Let op: de grenzen van de provincie zijn niet dezelfde als van het waterschap.

Aanvragen kiezerspas

U kunt uw kiezerspas op twee verschillende manieren aanvragen:

• Mondeling aanvragen. U kunt uw kiezerspas mondeling aanvragen. Dit kan uiterlijk dinsdag 14 maart 2023 tot 12.00 uur, bij het gemeentehuis in Joure of het servicepunt in Balk of Lemmer.
• Schriftelijk aanvragen. U kunt schriftelijk een verzoek doen voor een kiezerspas. Het formulier dat u hiervoor nodig heeft kunt u afhalen of aanvragen bij bureau verkiezingen of downloaden Model K6 Verzoek Kiezerspas. De schriftelijke aanvraag moet uiterlijk op vrijdag 10 maart 2023 om 12.00 uur door de gemeente zijn ontvangen.

• Digitaal aanvragen. U kunt uw kiezerspas online aanvragen. De digitale aanvraag moet uiterlijk op vrijdag 10 maart 2023 om 12:00 uur door de gemeente zijn ontvangen.
  U heeft hiervoor DigiD nodig.