Oude inkomstenbelastingregisters gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân gedigitaliseerd
Familiegegevens over werk en inkomen uit de tweede helft van de 19e eeuw en begin van de 20e eeuw zijn nu online te vinden op allefriezen.nl. Het gaat om de zes voormalige gemeenten Bolsward, Gaasterland, Hemelumer Oldeferd en Noordwolde, Sloten en Stavoren.
Het is het eerste resultaat van een gezamenlijk project van gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân. Het doel is om uiteindelijk alle zestien voormalige gemeenten toegankelijk te maken.
Kohieren van hoofdelijke omslag
Deze registers, die vroeger kohieren van hoofdelijke omslag werden genoemd, bevatten het beroep van én soms ook de straat of wijk waarin de belastingplichtige woonachtig was. “De registers geven een goede indicatie van de armoede of juist rijkdom waarin voorouders verkeerden. Enorm interessant natuurlijk. Het helpt om een beetje een beeld te krijgen van de situatie waarin je voorouders verkeerden”, vertelt Petra van den Akker, wethouder Súdwest-Fryslân.
In deze registers staan het geschatte inkomen van je (mannelijke) voorouders, want de registers bevatten alleen de gezinshoofden. Met dit geschatte inkomen kan men bijvoorbeeld aan de hand van historische achtergrondinformatie over de hoogte van het loon een beeld vormen van de financiële situatie van je voorouders. Ook is het mogelijk om het geschatte inkomen van je voorouders te vergelijken met andere inwoners in de kohieren.
“Een mooi voorbeeld van hoe we onze gezamenlijke historie toegankelijk kunnen maken, want geschiedenis stopt niet bij de gemeentegrenzen”, aldus Janita Tabak, wethouder De Fryske Marren.
Vele handen en Alle Friezen
De registers van alle 15 vroegere gemeenten van De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân zijn gedigitaliseerd, maar moeten deels nog toegankelijk gemaakt worden. De gegevens van de ruim 38.000 scans worden door meer dan 100 vrijwilligers ingevoerd en gecontroleerd op velehanden.nl. Dit is een landelijke site om collecties doorzoekbaar te maken en om ervoor te zorgen dat deze snel online komen op allefriezen.nl.
Oude beroepen en inkomen
In de registers staan oude beroepen zoals veenbaas, verwer en koemelker. Wanneer de vrouw getrouwd was en haar man overleden, werd de vrouw meestal aangeduid met de naam van de man: bijvoorbeeld weduwe Jan Bakker. Als de vrouw dan bleef werken (en dat was vaak het geval) werd achter de naam van het beroep “sche” toegevoegd, zoals bijvoorbeeld winkeliersche of timmermansche. Er waren ook inwoners zonder beroep die toch belasting moesten betalen. Het gaat dan met name om inwoners die rentenier of van adel waren. Zo staat in de registers van Gaasterland onder meer de naam van de bekende familie Van Swinderen.